Dr.Uğurcan Üstündağ Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı
İlgili Makaleler
Alerjik Bronşit
Alerjik bronşit, tıp dilinde alerjik bünyesi olan kişilerde görülen soluk borusu aşırı duyarlılığı durumuna halk arasında verilen isimdir. Ağızdan solunan havanın içindeki oksijeni akciğerin hava keseciklerine ulaştıran soluk boruları özel bir döşeme ile kaplıdır. Bu döşeme tabakası (mukoza) bir gün içinde defalarca dış ortamdaki mikroplar, tozlar ve vücut için yabancı olabilecek maddeler ile temas etmektedir. Adeta ülkelerin hudutları gibi, vücut için zararlıları tanıma, bildirme ve temizleme görevi vardır. Bazı bireylerde doğuştan, genetik bir özellik olarak, soluk borusu dışarıdan gelen yabancılara karşı gerektiğinden fazla cevap verir. Bu aşırı cevap sırasında soluk borusu kasları kasılır, salgılar artar, damarlar sıvı sızdırarak dokuyu şişirir ve neticede hava yolu daralır, nefes almak zorlaşır. Solunumun zorlaşması havadaki ani sıcaklık, nem değişiklikleri, sis, hava kirliliği, sigara dumanı, egzersiz ile uyarılabildiği gibi alerjik olan bireylerde alerjenler ile de tetiklenebilir.
Alerjik Bronşit Belirtileri
Soluk borularının kasılması, şişmesi ve içinin bol miktarda çok yapışkan salgı ile dolması havanın geçmesini zorlaştırdığı için nefes darlığı, sık soluma, ağız etrafının morarması, hırıltılı solunum, bazen de karın ağrısına neden olur. Bu belirtiler viral bir solunum enfeksiyonu sırasında veya efor harcanması ile de ortaya çıkabilir.
Alerjik Bronşit Tedavisi
Tedavi seçenekleri hastalığın sıklığı ve şiddeti ile değişmektedir. Genellikle nefes açıcı ani rahatlatıcı ile devamlı kullanımda soluk borusundaki aşırı duyarlılığı ortadan kaldıran ilaçlar verilir. Rahatlatıcı ilaç devamlı kullanılmaz, çok sık ihtiyaç duyulması kontrolü sağlayan asıl tedavinin yetersizliğine delalet eder. İlaçların solunum yolundan kullanılanları tercih edilir. Ağız yolundan alınan ilaçların bütün vücuda yayılması neticesinde başka organlarda istenmeyen etkileri olabilir. Solunum yolundan alınan ilaçların etki süresi daha kısadır.
Alerjik Bronşit İçin Şifalı Bitkiler
Bazı bitkisel ve hayvansal ürünün halk arasında alerjiye iyi geldiği söylentileri dolaşır. Ancak bu bilgilere dikkatle yaklaşmak gerekir. Alerjisi olan bireylerin bir kısmında bitki polenlerine, hayvan proteinlerine alerji olabilir. Bu ürünleri vermek aksine hastalık belirtilerini arttırabilir. İlaçlar da dünyamızda bulunan bitki, küf gibi organik maddelerden üretilmekte, yan etkileri ve kullanma dozları laboratuvarlarda araştırmalar ile saptanmakta ve devlet tarafından tescil edildikten sonra kullanıma sunulmaktadır. Hâlbuki komşu ve ahbapların önerdiği “şifa” larda bu özellikler yoktur.
Çocuklarda Alerjik Bronşit
Çocuklarda alerjik özellikler aileden geçen genler ile belirlenip erken belirti verir. Okul öncesi çağlarda sık üst solunum yolu veya kulak enfeksiyonu, grip ve nezlenin göğse inmesi, koşunca, gülünce, ağlayınca öksürük tutması, geceleri öksürük nöbeti ile sabaha karşı uyanma ve hatta balgam kusma belirtileri aileyi uyarmalıdır.
Bebeklerde Alerjik Bronşit
Süt çocuklarında, bir kaç aylık bebeklerde bile bronşit belirtileri görülebilmektedir. Ancak doğumda veya ilk 28 gün içinde ortaya çıkan solunum sıkıntısı, hırıltı, öksürük ve morarma varlığında mutlaka doğuştan gelen hastalıklardan birinin araştırılması gerekir. İki aylıktan sonra sık tekrar eden “bronşiolit” , “krup” “zatürree başlangıcı” tanımlamaları alerjik bir bünye özelliğini akla getirmelidir.
Bronşitin Tehlikeleri
Bronşit mikroba veya alerjiye bağlı oluşmaktadır. Tedavi edilmemesi bazı komplikasyonlara yol açar. Kasılmış ve daralmış bir soluk borusunun arkasında biriken balgam mikrop biriktirerek akciğerin o sahasının zedelenmesine neden olabilir. Bazen bu tıkanıklık alerji nedeniyle değil, çocuğun büyükler fark etmeden soluk borusuna kaçırdığı bir gıda veya oyuncak parçasıyla olabilir. Bu cisim çıkartılmazsa akciğerin o kısmı tamamen işlevini yitirebilir.
Alerjik öksürük nasıl anlaşılır?
Herhangi bir enfeksiyon ve doğuştan gelen yapısal bir bozukluk olmaksızın dört haftadan fazla devam eden öksürük alerjik olabilir. Alerjik öksürük genellikle kuru, kesik ve tekrarlayıcı özelliktedir. Kimi zaman durmaksızın 30 dakika devam edebilir. Öksüren çocuk nefes alamaz, kızarır, gözleri yaşarır. Zorlu öksürüklerde gözler etrafında minik cilt altı kanamaları oluşur.
Alerjik Bronşit Nasıl Geçer?
Belirtiler tedavisiz geçmez. İlaçların keşfedilmediği yıllarda kendi haline bırakılan çocukların uzun bir süre sonra hastalıktan kurtulması üzerine halk arasında dolaşan hastalığın geçtiği 3,5,7,14 gibi “sihirli yaşlar” söylentileri vardır. Ancak doğru değildir. Tedavi edilmeyen çocuğun, uykusuz geçirdiği geceler, okul kayıpları, iştahsızlık ve zayıflaması düşünülürse yaşam kalitesinin ne kadar düştüğü anlaşılır. Hastalık kendiliğinden geçecek bile olsa yıllarca süren yaşam kalitesi düşüklüğünün çocuk ruhundaki izleri hep taşınacaktır.
Alerjik Bronşit Testi
Soluk borularında aşırı duyarlılık varlığı solunum testi ile tayin edilebilir. Solunum testi değerlerinin beklenen değerlerin % 80 ininden az olması anormaldir. Nefes açıcı ilaçlar ile bu değerlerin % 12 den fazla yükselmesi tanı koydurtur. Cilt testleri veya kan testleri ile de bireyin alerjik olup olmadığı saptanır.
Alerjik Bronşit -Astım
Astım terimi halk arasında solunum yetmezliği zannedilse de aslında soluk borusunun belli aralıklar ile daralması, öksürük, hırıltı ve nefes darlığı oluşmasına verilen genel isimdir. Astım erişkinlerde çoğunlukla ömür boyu devam eden nefes borusunda bazı kalıcı yapısal değişikler ile seyreden bir hastalıktır. Bebekler ve çocuklarda ise ancak % 13 ü ömür boyu devam edecek bir hastalıktır. Ailede alerjik bünye varlığı, çocuğun solunum sistemi dışında cildinde veya sindirim sisteminde alerjilerinin olması risk faktörü sayılmaktadır.
Çocuklarda görülen solunum yolu alerjileri Kuzey Amerika, Avrupa ve Okyanusya’da çoğu zaman Çocuk Göğüs hastalıkları veya Çocuk Alerji uzmanları tarafından izlenir ve tedavi edilir. Ülkemizde de çocuk uzmanlığı üzerine yapılan yan dal eğitimi almış hekimlerin sayısının artması ile bu olanaklar sağlanmaktadır.
Akut Bronşit
Akut bronşit, solunum borularının mikrobik veya kimyasal nedenler ile ani olarak iltihaplanması anlamını taşır. Çocuklarda pek görülmeyen bir klinik tablodur. Erişkinlerde görülen alt solunum yolu enfeksiyonlarından biridir.
Kronik Bronşit
Kronik bronşit erişkinlerde yılda üçten fazla görülen balgam, öksürük, nefes darlığı ile giden bir tablodur. Çocuklarda benzer duruma ancak kistik fibrozis denilen genler ile taşınan bir hastalıkta veya doğuştan gelen yapısal solunum sistemi anomalleri ile bağışıklık sistemi eksikliklerinde rastlanır.
alıntıdır.
